Όταν γραφόταν το έπος της Ιλιάδας, η ηθική της εποχής υπαγόρευε ως "αγαθό" και "καλό", τον άντρα που ήταν ικανότερος να σκοτώνει. Ο δυνατότερος, εξυπνότερος, γρηγορότερος να υπερασπιστεί τον εαυτό του -δηλαδή τις αξίες του- ήταν καλός: η ρώμη και η ανδρεία στο μεγαλείο τους. Κακός ήταν ο δειλός, ο αδύναμος, ο λιγόψυχος, ο ανίκανος στην μάχη.
Πάνω από όλα ο πόλεμος δηλαδή.
Ο πόλεμος που προβάλει ως μια σύγκρουση που γίνεται η αιτία να οριστούν τα βασικά ζητήματα της ανθρώπινης συνύπαρξης: δικαιο, ηθική, όρκος, φόνος, φιλία, αγάπη, οικογένεια, τιμή. Απέναντι σε μια ακραία κατάσταση όπως είναι ο πολεμος, οι άνθρωποι θυμούνται ξανά ότι είναι σύνολο αφού όποιος είναι μόνος του πεθαίνει. Ο πόλεμος είναι αυτός που αφυπνίζει αυτές τις σημαντικές ζυμώσεις που αφυπνίζουν τον άνθρωπο και επαναπροσδιορίζει θέσεις και αξίες.
Ο πόλεμος είναι πολιτισμός.
Ένας πολιτισμός που περνάει από την καρδιά περισσότερο παρά από το μυαλό. Οι ήρωες του πολέμου αντλούν τη δύναμή τους από το στήθος τους. Η καρδιά, η ψυχή, υπερασπίζεται τους νόμους και την ηθική που έχει συντάξει το μυαλό σε περιόδους ειρήνης αλλά και πάλι μπορεί να δημιουργήσει νέους νόμους και νέα ηθική.
Και το προτιμώ αυτό το τελευταίο.
Δεν είμαι πολεμοχαρής, ούτε θερμοκέφαλος αλλά μετά λύπης μου διαπιστώνω ότι οι περίοδοι ειρήνης στην δική μου την εποχή χαρακτηρίζονται από μοναξιά, απομόνωση, λήθη. Ξεχνούμε βασικά πράγματα, βασικές αξίες (και δεν αναφέρομαι στις αξίες του ομηρικού ήρωα), απομακρυνόμαστε από τη φύση και από τη φύση μας. Διαπιστώνω ότι πλέον οι αλλαγές στο θυμικό των ανθρώπων περιορίζονται όλο και πιο πολύ σε εκφράσεις του προσώπου -λες και παίζουμε σε Χολυγουντιανή ταινία. Δεν παρατηρείς πλέον γνήσιες εκδηλώσεις χαράς ή λύπης που να πηγάζουν κατευθείαν από την καρδιά.
Επειδή ο Ομηρικός άνθρωπος σκεφτόταν με το στήθος, με την καρδιά και όχι με τον νού (π.χ.: ο Αχιλλέας όταν έμαθε για τον φίλο του Πάτροκλο), οι έλληνες φιλόσοφοι (Πλάτων) φρόντισαν να "βάλουν μυαλό" στον Έλληνα και να δημιουργήσουν ένα νέο πρότυπο: ο άνθρωπος πρέπει να αισθάνεται λιγότερο, να παγώνει το θυμικό του με τη δύναμη του μυαλού, να έχει αυτοέλεγχο, να κυριαρχεί στα πάθη. Χιλιάδες χρόνια μετά, αυτή η "αποπομπή" της ηθικής του έπους της Ιλιάδας είχε ως αποτέλεσμα να μην έχουν καρδιά δέκα εκατομύρια Έλληνες, δηλαδή να μην μπορουν να αισθανθούν τι συμβαίνει γύρω τους, να μην ξέρουν τι τους γίνεται.
Η τελευταία φορά που χτύπησαν οι καρδιές του λαού μας ήταν ξανά σε ένα έπος. Αυτή τη φορά όχι στην Ίλιδα, αλλά στην Αλβανία στο έπος του '40. Τότε οι Έλληνες ενώθηκαν. Για να χωριστούν αργότερα στα δύο, η Ιστορία είναι γνωστή και τα ξέρουμε. Αυτό που δεν ξέρουμε, είναι ότι 69 χρόνια μετά, οι Έλληνες δεν είναι χωρισμένοι στα δύο, είναι χωρισμένοι στα δέκα εκατομμύρια. Καθένας είναι για την πάρτη του, κάνει πόλεμο με τους υπόλοιπους 9.999.999 είναι ανίκανος να βρει τον σύντροφο της ζωής του, πόσο μάλλον να συμμαχήσει μαζί του και να γίνουν ένα.
Πάνω από όλα ο πόλεμος δηλαδή.
Ο πόλεμος που προβάλει ως μια σύγκρουση που γίνεται η αιτία να οριστούν τα βασικά ζητήματα της ανθρώπινης συνύπαρξης: δικαιο, ηθική, όρκος, φόνος, φιλία, αγάπη, οικογένεια, τιμή. Απέναντι σε μια ακραία κατάσταση όπως είναι ο πολεμος, οι άνθρωποι θυμούνται ξανά ότι είναι σύνολο αφού όποιος είναι μόνος του πεθαίνει. Ο πόλεμος είναι αυτός που αφυπνίζει αυτές τις σημαντικές ζυμώσεις που αφυπνίζουν τον άνθρωπο και επαναπροσδιορίζει θέσεις και αξίες.
Ο πόλεμος είναι πολιτισμός.
Ένας πολιτισμός που περνάει από την καρδιά περισσότερο παρά από το μυαλό. Οι ήρωες του πολέμου αντλούν τη δύναμή τους από το στήθος τους. Η καρδιά, η ψυχή, υπερασπίζεται τους νόμους και την ηθική που έχει συντάξει το μυαλό σε περιόδους ειρήνης αλλά και πάλι μπορεί να δημιουργήσει νέους νόμους και νέα ηθική.
Και το προτιμώ αυτό το τελευταίο.
Δεν είμαι πολεμοχαρής, ούτε θερμοκέφαλος αλλά μετά λύπης μου διαπιστώνω ότι οι περίοδοι ειρήνης στην δική μου την εποχή χαρακτηρίζονται από μοναξιά, απομόνωση, λήθη. Ξεχνούμε βασικά πράγματα, βασικές αξίες (και δεν αναφέρομαι στις αξίες του ομηρικού ήρωα), απομακρυνόμαστε από τη φύση και από τη φύση μας. Διαπιστώνω ότι πλέον οι αλλαγές στο θυμικό των ανθρώπων περιορίζονται όλο και πιο πολύ σε εκφράσεις του προσώπου -λες και παίζουμε σε Χολυγουντιανή ταινία. Δεν παρατηρείς πλέον γνήσιες εκδηλώσεις χαράς ή λύπης που να πηγάζουν κατευθείαν από την καρδιά.
Επειδή ο Ομηρικός άνθρωπος σκεφτόταν με το στήθος, με την καρδιά και όχι με τον νού (π.χ.: ο Αχιλλέας όταν έμαθε για τον φίλο του Πάτροκλο), οι έλληνες φιλόσοφοι (Πλάτων) φρόντισαν να "βάλουν μυαλό" στον Έλληνα και να δημιουργήσουν ένα νέο πρότυπο: ο άνθρωπος πρέπει να αισθάνεται λιγότερο, να παγώνει το θυμικό του με τη δύναμη του μυαλού, να έχει αυτοέλεγχο, να κυριαρχεί στα πάθη. Χιλιάδες χρόνια μετά, αυτή η "αποπομπή" της ηθικής του έπους της Ιλιάδας είχε ως αποτέλεσμα να μην έχουν καρδιά δέκα εκατομύρια Έλληνες, δηλαδή να μην μπορουν να αισθανθούν τι συμβαίνει γύρω τους, να μην ξέρουν τι τους γίνεται.
Η τελευταία φορά που χτύπησαν οι καρδιές του λαού μας ήταν ξανά σε ένα έπος. Αυτή τη φορά όχι στην Ίλιδα, αλλά στην Αλβανία στο έπος του '40. Τότε οι Έλληνες ενώθηκαν. Για να χωριστούν αργότερα στα δύο, η Ιστορία είναι γνωστή και τα ξέρουμε. Αυτό που δεν ξέρουμε, είναι ότι 69 χρόνια μετά, οι Έλληνες δεν είναι χωρισμένοι στα δύο, είναι χωρισμένοι στα δέκα εκατομμύρια. Καθένας είναι για την πάρτη του, κάνει πόλεμο με τους υπόλοιπους 9.999.999 είναι ανίκανος να βρει τον σύντροφο της ζωής του, πόσο μάλλον να συμμαχήσει μαζί του και να γίνουν ένα.
